Η πτώση της 7ετίας και η αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Ελλάδα

 

Στις 23 Ιουλίου 1974 η επτάχρονη δικτατορία της 21ης Απριλίου, υπό το βάρος της Τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, κατέρρευσε. Οι στρατιωτικοί παρέδωσαν την εξουσία στους πολιτικούς και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ορκίστηκε πρωθυπουργός της χώρας, επικεφαλής της κυβέρνησης «Εθνικής Ενότητας» τις πρώτες πρωινές ώρες της 24ης Ιουλίου. Από την ημέρα αυτή αρχίζει η εποχή της «Μεταπολίτευσης», η λαμπρότερη, ίσως, περίοδος της πολιτικής ιστορίας του ελληνικού κράτους.

Η γενική επιστράτευση που κηρύχτηκε στις 21 Ιουλίου, μία ημέρα μετά την Τουρκική εισβολή στην Κύπρο, ήταν χαώδης και ανοργάνωτη και κατέδειξε την τραγική κατάσταση που βρισκόταν ο Ελληνικός Στρατός, μετά από επτά χρόνια δικτατορίας. Η κυβέρνηση Ανδρουτσόπουλου, που ήταν υποχείριο του «αόρατου δικτάτορα» Δημητρίου Ιωαννίδη, ήταν ανίκανη να πάρει σοβαρές αποφάσεις.

Έτσι, η προσφυγή στους πολιτικούς ήταν μονόδρομος για τη στρατιωτική ηγεσία της χώρας.

Το πρωί της 23ης Ιουλίου, ο αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων, στρατηγός Γρηγόριος Μπονάνος και οι αρχηγοί του Στρατού, αντιστράτηγος Ανδρέας Γαλατσάνος, Ναυτικού, αντιναύαρχος Πέτρος Αραπάκης και Αεροπορίας, αντιπτέραρχος Αλέξανδρος Παπανικολάου, σε σύσκεψη με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στρατηγό Φαίδωνα Γκιζίκη διατύπωσαν την άποψη ότι είναι επιτακτική ανάγκη η ανάθεση της διακυβέρνησης της χώρας στους πολιτικούς. Στη συνέχεια, ο Γκιζίκης κάλεσε τον Ιωαννίδη και του ανακοίνωσε την απόφαση της ηγεσίας του στρατεύματος, χωρίς αυτός να αντιδράσει.

Στις 2 μετά το μεσημέρι κλήθηκαν σε σύσκεψη από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας σημαίνουσες πολιτικές προσωπικότητες της προδικτατορικής περιόδου. Στη σύσκεψη συμμετείχαν οι αρχηγοί των δύο μεγαλυτέρων κομμάτων Παναγιώτης Κανελλόπουλος της ΕΡΕ και Γεώργιος Μαύρος της «Ενώσεως Κέντρου», καθώς και οι Ευάγγελος Αβέρωφ, Σπύρος Μαρκεζίνης, Γεώργιος Αθανασιάδης-Νόβας, Στέφανος Στεφανόπουλος, Πέτρος Γαρουφαλλιάς και Ξενοφών Ζολώτας. Η δικτατορία της 21ης Απριλίου είχε ήδη καταρρεύσει.

Η άφιξη Καραμανλή στο αεροδρόμιο του Ελληνικού.

Στη σύσκεψη αποφασίστηκε ο σχηματισμός πολιτικής κυβέρνησης υπό τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο, ο οποίος έλαβε προθεσμία έως τις 8 το βράδυ να ανακοινώσει τη σύνθεση του υπουργικού συμβουλίου. Εν τω μεταξύ, ο Ευάγγελος Αβέρωφ, που προέκρινε τη λύση Καραμανλή, ήλθε σε επαφή με τον πρώην πρωθυπουργό, που ζούσε αυτοεξόριστος στο Παρίσι από το 1963, και του ζήτησε να επιστρέψει το ταχύτερο δυνατό στην Ελλάδα. Στις 6:30 το απόγευμα, ο Αβέρωφ, με υπόδειξη του Γκιζίκη, τηλεφώνησε στον Κανελλόπουλο και του ανακοίνωσε την άρση της εντολής που του είχε ανατεθεί.

Στις 8 το βράδυ επαναλήφθηκε η σύσκεψη με τους πολιτικούς αρχηγούς και επικυρώθηκε η απόφαση για την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Ο Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας Βαλερί Ντ’ Εστέν διέθεσε πάραυτα το προσωπικό του αεροπλάνο για την άμεση επιστροφή του Καραμανλή, ο οποίος αφίχθη στο αεροδρόμιο του Ελληνικού στις 2 το πρωί της 24ης Ιουλίου κι έγινε δεκτός από ένα τεράστιο πλήθος πολιτών, που τον χαιρετούσε κυριολεκτικά ως ελευθερωτή. Στις 4 το πρωί, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ορκίστηκε πρωθυπουργός από τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος Σεραφείμ, παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας, στρατηγού Φαίδωνα Γκιζίκη.

Το μεσημέρι της ίδιας μέρας ορκίστηκε το πρώτο κλιμάκιο της κυβέρνησής του, αποτελούμενο από πολιτικά πρόσωπα της δεξιάς και του κέντρου. Ο Καραμανλής δίσταζε να συμπεριλάβει στην κυβέρνηση «Εθνικής Ενότητας» πολιτικούς της Αριστεράς, για να μην προκαλέσει τους σκληροπυρηνικούς χουντικούς, που κατείχαν ακόμα καίρια πόστα στον κρατικό μηχανισμό. Στις 26 Ιουλίου συμπληρώθηκε η σύνθεση του υπουργικού συμβουλίου, με την ορκωμοσία του δευτέρου κλιμακίου της κυβέρνησης.

Αμέσως μετά ανακοινώθηκαν τα πρώτα μέτρα για την αποκατάσταση του δημοκρατικού πολιτεύματος: κατάργηση του στρατοπέδου της Γυάρου, απόλυση όλων των κρατουμένων, αμνήστευση όλων των πολιτικών αδικημάτων και απόδοση της ιθαγένειας στους πολίτες από τους οποίους την είχε στερήσει η δικτατορία του 1967. Στις άμεσες επιδιώξεις της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας συμπεριλαμβάνονταν η αποκατάσταση της δημοκρατικής ομαλότητας και η διαμόρφωση κλίματος εθνικής ενότητας, η αποδιοργάνωση του πλέγματος εξουσίας της δικτατορίας και η αποκατάσταση του πολιτικού ελέγχου στο στράτευμα, η προετοιμασία για τη διενέργεια εκλογών και η αντιμετώπιση της κρίσης στην Κύπρο.

Τζένυ Μακ Ντακ

 

Χάρτινη ηρωίδα της Ντίσνεϊ, δημιουργία του ιταλού κομίστα Ρομάνο Σκάρπα (1927-2005). Η Τζένυ Μακ Ντακ (Brigitta MacBridge το πρωτότυπο όνομά της στ’ αγγλικά) είναι μονίμως ερωτευμένη με τον Σκρουτζ Μακ Ντακ, ο οποίος, όμως, δεν ανταποκρίνεται στα αισθήματά της.

Η Τζένυ, μία ανθρωπόμορφη πάπια του κόσμου των Ντακ, εμφανίστηκε για πρώτη φορά σε κόμικ-στριπ του ιταλικού περιοδικού «Topolino» (Ο Μίκυ Μάους στα ιταλικά) στις 24 Ιουλίου 1960.

Έχει ξανθό μαλλί σε σχήμα καρδιάς και φορά μπλε και κόκκινα ρούχα. Ζει στη Λιμνούπολη και οι κάτοικοί της τη βλέπουν πολύ συχνά να τρέχει ξοπίσω από τον Σκρουτζ και να εκλιπαρεί για μία ματιά του.

Εκτός από αθεράπευτα ερωτευμένη με τον σκληρόκαρδο δισεκατομμυριούχο, η Τζένυ είναι ρομαντική, ευαίσθητη και καπάτσα. Δεν υπάρχει περίπτωση να αναλάβει κάτι και να μη το φέρει σε πέρας, όσο δύσκολο κι αν φαίνεται. Το μόνο που δεν έχει καταφέρει ακόμα είναι να πείσει τον Σκρουτζ να της δώσει το κλειδί της καρδιάς του.

Συνεταίρος στις επιχειρηματικές της δραστηριότητες, ο Λούλης Λουλάκης (Jubal Pomp το πρωτότυπο όνομά του στα αγγλικά), ένας επιχειρηματίας της συμφοράς, που έχει ως πρότυπό του τον Σκρουτζ, αλλά ποτέ δεν καταφέρνει να τον ξεπεράσει.

Το όνομα της ηρωίδας σε άλλες γλώσσες

Αγγλικά	Brigitta MacBridge
Γαλλικά	Brigitte McBridge
Γερμανικά	Gitta Gans
Δανικά	Mary Moseand
Ιταλικά	Brigitta MacBridge
Ολλανδικά	Gitta Gans ή Brigitta Gans
Πολωνικά	Kaczencja Pazur
Σουηδικά	Gittan
Φιλανδικά	Riitta Hanhi

Σαν Σήμερα

 

24/07/1879: Απεβίωσε ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης, έλληνας ποιητής και πολιτικός. (Γεν. 1/9/1824)

 

 

24/07/1889: Δημοσιεύεται βαρυσήμαντο άρθρο των «Τάιμς» του Λονδίνου για το Κρητικό, που ζητά την ένωση της νήσου με την Ελλάδα.

 

24/07/1908: Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου, λίγο πριν από τον τερματισμό του μαραθωνίου, ο ιταλός Ντοράντο Πιέτρι σωριάζεται στο έδαφος. Μερικοί θεατές τον βοηθούν να καλύψει τα τελευταία μέτρα, με αποτέλεσμα να ακυρωθεί. Νικητής ανακηρύσσεται ο αμερικανός Τζον Χέις.

 

24/07/1923: Υπογράφεται η Συνθήκη της Λωζάνης, που καθορίζει τα ελληνοτουρκικά σύνορα: Στη στεριά, ο μέσος ρους του ποταμού Έβρου. Στη θάλασσα, αποδίδεται στην Ελλάδα κάθε νησί, νησίδα και βραχονησίδα, που βρίσκεται πέρα από τα τρία μίλια από τις μικρασιατικές ακτές, εκτός από την Ίμβρο και την Τένεδο.

 

24/07/1974: Χιλιάδες λαού υποδέχονται στο αεροδρόμιο του Ελληνικού στις 2 π.μ. τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, που φτάνει από το Παρίσι. Στις 4:15 π.μ. ορκίζεται πρωθυπουργός, μπροστά στο στρατηγό Φαίδωνα Γκιζίκη.

 

24/07/1982: Καταργείται στην Ελλάδα η ποινική δίωξη της μοιχείας, με την ψήφιση του σχετικού νομοσχεδίου.

Σαν Σήμερα

 

23/07/1821: Οι Έλληνες, με επικεφαλής τον πρίγκιπα Αλέξανδρο Καντακουζηνό, καταλαμβάνουν τη Μονεμβασιά. Είναι το πρώτο κάστρο που πέφτει στα χέρια των επαναστατών.

 

23/07/1833: Με βασιλικό διάταγμα, η Εκκλησία της Ελλάδος ανακηρύσσεται αυτοκέφαλη και υπάγεται στο κράτος. Η μονομερής αυτή ενέργεια δεν αναγνωρίζεται από το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως.

 

23/07/1892: Πέτρος Πετρίδης, συνθέτης, από τους πρωτεργάτες της «Εθνικής Σχολής». (Θαν. 1977)

 

23/07/1957: Νίκος Γκάλης, ο κορυφαίος έλληνας καλαθοσφαιριστής.

Τώνης Μαρούδας 1920 – 1988

  

Ο τραγουδιστής της αγάπης, με την πρωτότυπη δυτικότροπη ερμηνεία, γεννήθηκε στις 17 Μαρτίου 1920, στην πλατεία Ομονοίας της Πάτρας. Παιδί φτωχής οικογενείας, έχασε τον πατέρα του όταν ήταν δύο ετών και αναγκάστηκε να μπει στη βιοπάλη από πολύ μικρή ηλικία.

Εξαιτίας της οικονομικής του ένδειας δεν κατάφερε να τελειώσει το Δημοτικό. Ωστόσο, όχι μόνο έμαθε μόνος του να γράφει και να διαβάζει, αλλά πέτυχε να μιλάει άπταιστα και τη γαλλική γλώσσα.

Σε ηλικία 18 ετών, έφυγε ολομόναχος για την Αθήνα για να κυνηγήσει το όνειρό του, έχοντας στη φόδρα του σακακιού του μόλις 100 δραχμές. Το πάθος, η εργατικότητα και το πλούσιο ταλέντο του, όμως, στάθηκαν αρκετά για να του χαρίσουν γρήγορα τη μεγάλη επιτυχία και καταξίωση.

Ξεκίνησε την καριέρα του το 1936 και την επόμενη χρονιά μπήκε στη δισκογραφία, για να κατακτήσει τις καρδιές των ακροατών με αμέτρητες επιτυχίες, όπως «Εγώ θα κόψω το κρασί», «Δε φταις εσύ», «Λάθος η αγάπη μας», «Γελάς», «Δυο φορές μ’ έχεις γελάσει», «Όνειρα», «Χθεσινή μου άγνωστη», «Απόψε η φαντασία μου γελά» και βέβαια το θρυλικό «Τι ‘ ναι αυτό που το λένε αγάπη», το οποίο και τραγούδησε ντουέτο με τη Σοφία Λόρεν για την ταινία «Το παιδί και το δελφίνι», πουλώντας διεθνώς πάνω από 2.500.000 δίσκους !

Ο Τώνης Μαρούδας απεβίωσε στις 22 Ιουλίου 1988, στην Αθήνα.

Αιματηρή διαδήλωση στην κατεχόμενη Αθήνα

 

Ιταλοί έφιπποι καταδιώκουν διαδηλωτές στην κατεχόμενη Αθήνα

Στις 22 Ιουλίου 1943 κορυφώθηκαν οι διαδηλώσεις κατά της επικείμενης επέκτασης της βουλγαρικής κατοχής στη Μακεδονία, με πολυπληθές μαχητικό συλλαλητήριο στην Αθήνα, το οποίο πνίγηκε στο αίμα από τις δυνάμεις κατοχής.

Στις 14 Ιουλίου 1943 οι εφημερίδες δημοσίευσαν γερμανική ανακοίνωση που ανέφερε:

Δια στρατιωτικούς λόγους, οφειλομένους εις την γενικήν πολεμικήν κατάστασιν και εξαιτίας της πληγής των ανταρτών, κατέστη αναγκαία η ενίσχυσις των στρατευμάτων κατοχής εν Ελλάδι. Εν τω πλαισίω των μέτρων τούτων, την από στρατιωτικής απόψεως ασφάλειαν εις την περιοχήν ανατολικώς του ποταμού  Αξιού - πλην της πόλεως Θεσσαλονίκης - ανέλαβον βουλγαρικά στρατεύματα. Η διοίκησις και εις τα υπό των βουλγαρικών στρατευμάτων μέλλοντα να καταληφθούν τμήματα της χώρας, ευρίσκεται εις χείρας Γερμανικών διοικητικών υπαλλήλων και της Γερμανικής Αστυνομίας. Ουδαμώς αποσιωπούνται οιαιδήποτε μεταβολαί εις τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδος και εις την οικονομίαν της χώρας. Ιδία εξακολουθούν να ισχύουν οι ελληνικοί νόμοι και αι ελληνικαί διατάξεις, καθώς και τα διοικητικά μέτρα της ελληνικής κυβερνήσεως.

Από την ανακοίνωση γινόταν φανερό ότι το αντάρτικο, που είχε φουντώσει στην κατεχόμενη Ελλάδα, υποχρέωνε τους Γερμανούς να απασχολούν περισσότερα στρατεύματα για την αντιμετώπισή του. Γι’ αυτό, εκ των πραγμάτων υποχρεώθηκαν να αναθέσουν τα ελαφρύτερα καθήκοντα των κατοχικών δυνάμεων στην περιοχή ανατολικά του Αξιού ποταμού (εκτός από τη Θεσσαλονίκη) στους Βούλγαρους συμμάχους τους, που ήδη είχαν υπό την κατοχή τους τις περιοχές ανατολικά των Σερρών.

Η απόφαση των γερμανικών δυνάμεων κατοχής προκάλεσε κύμα αγανάκτησης σε όλη τη χώρα. Μαχητικές διαδηλώσεις διοργανώθηκαν σε πολλές πόλεις. Στις 22 Ιουλίου κορυφώθηκαν οι εκδηλώσεις διαμαρτυρίας στην Αθήνα. Χιλιάδες κόσμου (υπολογίζονται από 200-500.000) κατέβηκαν στους δρόμους της Αθήνας, αδιαφορώντας για την απειλητική παρουσία των κατοχικών δυνάμεων σε επίκαιρα σημεία της πρωτεύουσας.
Από τα σημεία συγκέντρωσης (Μοναστηράκι, Πλατεία Λαυρίου, Ομόνοια κ.α.), το ανθρώπινο ποτάμι κινήθηκε προς το κέντρο, κρατώντας ελληνικές σημαίες και φωνάζοντας συνθήματα, όπως «Όχι στην Επέκταση» και «Έξω οι Βούλγαροι φασίστες από τη Μακεδονία και τη Θράκη». Τα κατοχικά θωρακισμένα οχήματα προσπάθησαν να διαλύσουν τους διαδηλωτές. Οι συγκρούσεις δεν άργησαν να γενικευτούν.



Στη διασταύρωση των οδών Πανεπιστημίου και Ομήρου μία 17χρονη Επονίτισσα, η Παναγιώτα Σταθοπούλου, προσπάθησε με το σώμα της να ακινητοποιήσει ένα άρμα. Ένας Γερμανός, μέλος του πληρώματος, την πυροβόλησε και τη σκότωσε. Την ίδια στιγμή, η 19χρονη φοιτήτρια της Γαλλικής Ακαδημίας, Κούλα Λίλη επιτέθηκε στον οδηγό του άρματος με το τακούνι του παπουτσιού της, αλλά έπεσε κι αυτή νεκρή από τα πυρά του πληρώματος. Συνολικά, την ημέρα εκείνη 30 διαδηλωτές έχασαν τη ζωή τους, 300 τραυματίστηκαν και 500 συνελήφθησαν. Πολλοί από τους συλληφθέντες οδηγήθηκαν σε στρατοδικεία και καταδικάσθηκαν σε βαριές ποινές.

Μπροστά στην αποφασιστικότητα του ελληνικού λαού, οι Γερμανοί κατακτητές αναγκάστηκαν να αναστείλουν την υλοποίηση των αποφάσεων τους. 

Κωνσταντίνος Χατζόπουλος 1868 – 1920

 

Ποιητής, πεζογράφος, ιδεολόγος του σοσιαλισμού και υπέρμαχος του δημοτικισμού. Υπήρξε μία από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες των ελληνικών γραμμάτων.

Ο Κωνσταντίνος Χατζόπουλος γεννήθηκε στο Αγρίνιο στις 11 Μαΐου του 1868. Ήταν το πρώτο από τα επτά παιδιά του κτηματία Ιωάννη Χατζόπουλου και της Θεοφανίας Στάικου, που προερχόταν από μεγάλη οικογένεια κοτσαμπάσηδων, πολλά μέλη της οποίας ήταν Φιλικοί και αγωνιστές του 1821.

Αδελφός του ήταν ο δημοσιογράφος και λογοτέχνης Δημήτριος Χατζόπουλος (1872-1936).

Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1882-1888) και για δύο χρόνια (1891-1893) άσκησε το επάγγελμα του δικηγόρου στην ιδιαίτερη πατρίδα του. Το 1893 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και αφοσιώθηκε αποκλειστικά στη λογοτεχνία, έχοντας κληρονομήσει μία μεγάλη περιουσία από τον παππού του. Από τον Οκτώβριο του 1898 έως τον Νοέμβριο του 1899 εξέδιδε το περιοδικό «Τέχνη», με το οποίο συνεργάστηκαν επιφανείς εκπρόσωποι του δημοτικισμού (Γρυπάρης, Παλαμάς, Νιρβάνας, Καρκαβίτσας, Μαλακάσης, Θεοτόκης κ.ά.). Παρότι βραχύβιο, το περιοδικό υπήρξε σταθμός στην πνευματική εξέλιξη του τόπου.

Το 1900 πήγε στη Γερμανία, όπου μελέτησε τη φιλολογία των ευρωπαϊκών κρατών στο Πανεπιστήμιο της Δρέσδης. Τον επόμενο χρόνο νυμφεύτηκε τη φιλανδέζα Σανούι Έγκμαν, με την οποία απέκτησε μία κόρη. Στη Γερμανία αναμίχθηκε ενεργά στο σοσιαλιστικό κίνημα και το 1909 ίδρυσε στο Μόναχο τη Σοσιαλιστική Δημοκρατική Ένωση και την ίδια περίοδο το «Αδελφάτο της Δημοτικής», που αγωνίστηκε για την καθιέρωση της δημοτικής γλώσσας στην Ελλάδα. Υπήρξε ο πρώτος μεταφραστής του «Κομμουνιστικού Μανιφέστου» των Μαρξ και Ένγκελς, ένα μεγάλο μέρος του οποίου πρωτοδημοσιεύτηκε στην εφημερίδα του Βόλου «Εργάτης» το 1913.

Το 1914 επέστρεψε στην Ελλάδα και συνέχισε τους αγώνες του για τη δημοτική γλώσσα και τα σοσιαλιστικά ιδεώδη. Κατά τη διάρκεια του «Εθνικού Διχασμού» συμπαρατάχθηκε με τον Ελευθέριο Βενιζέλο και διετέλεσε διευθυντής λογοκρισίας τη διετία 1917-1919.

Τον Ιούλιο του 1920, ο Χατζόπουλος ταξίδεψε για τελευταία φορά με την οικογένειά του στο Μόναχο, προκειμένου να μεταφέρουν από εκεί τα πράγματά τους για να επιπλώσουν το καινούργιο σπίτι τους στην οδό Μαυρομιχάλη. Ωστόσο, πηγαίνοντας προς Μπρίντιζι με το ιταλικό ατμόπλοιο «Montenegro», πέθανε από τροφική δηλητηρίαση στις 22 Ιουλίου. Κηδεύτηκε και τάφηκε στο Μπρίντιζι. Πολλά χρόνια αργότερα, η κόρη του μετέφερε τα οστά του και της γυναίκας του στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών.

Ο Κωνσταντίνος Χατζόπουλος, που υπέγραφε τα περισσότερα έργα του με το ψευδώνυμο Πέτρος Βασιλικός, υπήρξε μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες των ελληνικών γραμμάτων. Αν και επηρεασμένος από τη λογοτεχνία των βορειοευρωπαϊκών χωρών, έδωσε ωραία έργα -με τη λεπτή του λυρική ιδιοσυγκρασία- που διατηρούν έντονο το ελληνικό χρώμα.

Η ποίησή του στην αρχή διακρινόταν για τη μελαγχολική ρομαντική της διάσταση, η οποία εκφραζόταν συγκρατημένα, χαμηλόφωνα και με επιμελημένο στίχο. Αργότερα, προσχώρησε στο Συμβολισμό, το καλλιτεχνικό κίνημα που γεννήθηκε στη Γαλλία, ως αντίδραση στο Νατουραλισμό και τον Ρεαλισμό.

Από το πεζογραφικό του έργο ξεχωρίζουν τα μυθιστορήματα «Ο Πύργος του Ακροποτάμου» (1915), έργο με κοινωνικό χαρακτήρα υπό την επίδραση των σοσιαλιστικών ιδεών, και το «Φθινόπωρο» (1917), το οποίο θεωρείται ως το πιο αξιόλογο συμβολιστικό μυθιστόρημα της ελληνικής λογοτεχνίας. Αξιόλογο ήταν και το μεταφραστικό έργο του («Φάουστ» του Γκαίτε, «Ηλέκτρα» του Χόφμανσταλ, «Πέερ Γκυντ» του Ίψεν κ.ά.).

Μαρία η Μαγδαληνή

 

Σύσσωμος ο χριστιανικός κόσμος γιορτάζει κάθε χρόνο στις 22 Ιουλίου τη μνήμη της μυροφόρου και ισαποστόλου Μαρίας της Μαγδαληνής. Η Μαρία από τα Μάγδαλα της Γαλιλαίας, εξού και Μαγδαληνή για να ξεχωρίζει από τις πολλές Μαρίες των Ευαγγελίων, ανήκε στον κύκλο μιας ομάδας γυναικών, οι οποίες ακολουθούσαν τον Χριστό και τους Αποστόλους και τους βοηθούσαν στο έργο τους. Οι επίσημες πηγές της Εκκλησίας δεν μαρτυρούν ότι ήταν αμαρτωλή.

Σύμφωνα με την Καινή Διαθήκη, η Μαρία κατατρυχόταν από επτά δαιμόνια, από τα οποία την απάλλαξε ο Χριστός και από ευγνωμοσύνη έγινε αφοσιωμένη μαθήτριά του. Τον ακολούθησε έως το πάθος Του, έγινε μυροφόρος, είδε πρώτη την Ανάσταση, όταν αργά τη νύχτα του Σαββάτου είδε τον άγγελο που κύλησε την πέτρα από τη θύρα του μνημείου. Επίσης, μόλις ξημέρωσε, ενώ στεκόταν κοντά στο μνημείο, είδε δύο αγγέλους με λευκά να κάθονται στο μνημείο και μετά είδε τον Χριστό, ο οποίος μάλιστα επειδή τον πέρασε για τον κηπουρό, της είπε «Μη μου άπτου» (μην με αγγίζεις).


Μετά την ανάληψη του Κυρίου, η Μαρία η Μαγδαληνή υπηρέτησε την πρώτη χριστιανική εκκλησία, που ιδρύθηκε στα Ιεροσόλυμα και μετά την Κοίμηση της Θεοτόκου, ακολούθησε τον ευαγγελιστή Ιωάννη στην Έφεσσο. Εκεί εκοιμήθη και ενταφιάστηκε.

Σύμφωνα με κάποια από τα Απόκρυφα Ευαγγέλια («Ευαγγέλιο του Φιλίππου», «Ευαγγέλιο της Μαρίας»), τα οποία δεν αναγνωρίζονται από την Εκκλησία, η Μαρία Μαγδαληνή υπήρξε ερωμένη ή και σύζυγος του Ιησού, εκδοχή που υιοθετούν με διαφορετικές παραλλαγές λογοτέχνες, όπως οι Νίκος Καζαντζάκης (Τελευταίος Πειρασμός), Νταν Μπράουν (Κώδικας Ντα Βίντσι), Έρνεστ Χέμινγουεϊ (Σήμερα Παρασκευή), Ρόμπερτ Γκρέιβς (Βασιλιάς Ιησούς), Άντονι Μπέρτζες (Ο άνθρωπος από τη Ναζαρέτ) και Νίκος Κόκκινος (Το αίνιγμα του Ιησού της Γαλιλαίας).

Στον Καθολικό κόσμο, η Μαρία η Μαγδαληνή προστατεύει τους φαρμακοποιούς, τις κομμώτριες, τους αρωματοποιούς, τους κατασκευαστές γαντιών, τις μετανοημένες πόρνες και τους βυρσοδέψες.

 

Απολυτίκιον

Χριστώ τω δι’ ημάς, εκ Παρθένου τεχθέντι, σεμνή Μαγδαληνή, ηκολούθεις Μαρία, αυτού τα δικαιώματα, και τους νόμους φυλάττουσα. όθεν σήμερον, την παναγίαν σου μνήμην, εορτάζοντες, αμαρτημάτων την λύσιν, ευχαίς σου λαμβάνομεν.

Σαν Σήμερα

 

22/07/1920: Απεβίωσε ο Κωνσταντίνος Χατζόπουλος, έλληνας μυθιστοριογράφος, ποιητής, διηγηματογράφος, μεταφραστής και δοκιμιογράφος, από τους πρωτοπόρους του δημοτικισμού και του σοσιαλισμού στην Ελλάδα. (Γεν. 11/5/1868)

 

 

22/07/1927: Ιδρύεται η Ρόμα από τη συγχώνευση των ποδοσφαιρικών ομάδων Άλμπα, Προ Ρόμα και Φορτιτούντο, κατ' απαίτηση του δικτάτορα Μουσολίνι.

 

22/07/1943: Διακόσιες χιλιάδες λαού στην κατεχόμενη Αθήνα πραγματοποιούν μαχητική διαδήλωση εναντίον της απόφασης των Γερμανών να παραχωρήσουν στη Βουλγαρία ολόκληρη τη Βόρεια Ελλάδα ως τον Αξιό. Εκατό διαδηλωτές νεκροί στην άσφαλτο θα κάνουν τον Χίτλερ να αναστείλει την απόφαση «επ' αόριστον».

 

22/07/1974: Στην Κύπρο, ο Νίκος Σαμψών, κηρύσσει την ένωση της μεγαλονήσου με την Ελλάδα, ενώ οι Τούρκοι βγάζουν τανκς στην Κυρήνεια, ρίχνουν αλεξιπτωτιστές στο βόρειο τμήμα του νησιού, στέλνουν νέα πλοία και προσγειώνουν ογδόντα αεροπλάνα στη θέση Αγύρτα. Την ίδια μέρα, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ διατάζει κατάπαυση του πυρός στην Κύπρο από τις 5:00 μ.μ., αλλά οι Τούρκοι εισβολείς την παραβιάζουν.

 

22/07/1980: Ο Στέλιος Μυγιάκης κατακτά το χρυσό μετάλλιο στα 62 κιλά της ελληνορωμαϊκής πάλης στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Μόσχας.

 

22/07/1987: Πρωτοφανής καύσωνας (συνδυασμός υψηλής θερμοκρασίας και υγρασίας) πλήττει την Ελλάδα. Δεκάδες άτομα χάνουν τη ζωή τους. 

Αλέξανδρος ο Μέγας 356 π.Χ. – 323 π.Χ.

 

Μακεδόνας στρατηλάτης, από τις σημαντικότερες μορφές της παγκόσμιας ιστορίας.

Ο Αλέξανδρος γεννήθηκε στις 20 ή 21 Ιουλίου του 356 π.Χ στην Πέλλα της Μακεδονίας. Πατέρας του ήταν ο βασιλιάς της Μακεδονίας Φίλιππος Β' και μητέρα του η Ολυμπιάδα, κόρη του βασιλιά της Ηπείρου Νεοπτόλεμου. Από τον πατέρα του ο Αλέξανδρος κληρονόμησε την οξεία αντίληψη, τις οργανωτικές ικανότητες και την ταχύτητα ενεργειών. Και από τη μητέρα του τη φιλοδοξία, την υπερηφάνεια και την ισχυρή θέληση.

Στα παιδικά του χρόνια εκπαιδεύτηκε από τους παιδαγωγούς Λεωνίδα το Μολοσσό και Λυσίμαχο τον Ακαρνάνα. Σε ηλικία 13 ετών μαθήτευσε κοντά στον Αριστοτέλη. Ο μεγάλος φιλόσοφος τον μόρφωσε με τα ελληνικά ιδεώδη και του ενέπνευσε τον θαυμασμό και την αγάπη για το ελληνικό πνεύμα και πολιτισμό. Στον Αριστοτέλη έδειχνε πάντα σεβασμό και ευγνωμοσύνη. Έλεγε πως τον πατέρα του χρωστάει “το ζην” και στο δάσκαλό του το “ευ ζην”.

Από τον πατέρα του έλαβε σπουδαία μαθήματα πολιτικής και στρατηγικής. Πάντοτε βρισκόταν κοντά του, όταν εκείνος συζητούσε με ξένους πρεσβευτές και απεσταλμένους. Τον ακολουθούσε στις εκστρατείες, όπου έπαιρνε μαθήματα στρατιωτικής τέχνης. Έτσι, από πολύ νωρίς απέκτησε πολιτική και στρατιωτική ωριμότητα. Σε ηλικία 16 ετών, ως αντικαταστάτης του πατέρα του, που έλειπε σε εκστρατεία, κατέπνιξε την επανάσταση της θρακικής φυλής των Μαίδων, ενώ σε ηλικία 18 ετών, στη Μάχη της Χαιρώνειας (2 Αυγούστου 338 π.Χ.) ήταν διοικητής στρατιωτικού σώματος και διακρίθηκε για τις πολεμικές του αρετές.

Σε ηλικία 20 ετών έγινε βασιλιάς της Μακεδονίας, μετά τη δολοφονία του πατέρα του το 336 π.Χ. Από πολύ νωρίς αντιμετώπισε οργανωμένες συνωμοσίες εναντίον του, τις οποίες διέλυσε με αστραπιαία ταχύτητα. Με την ίδια αστραπιαία ταχύτητα και αποφασιστικότητα εξεστράτευσε εναντίον των πόλεων της Νότιας Ελλάδας, οι οποίες μόλις έμαθαν το θάνατο του Φιλίππου επαναστάτησαν.

Μόλις, όμως, πληροφορήθηκαν την εκστρατεία του Αλεξάνδρου εναντίον τους, έσπευσαν να δηλώσουν υποταγή και σε συνέδριο, που έγινε στην Κόρινθο, τον ανακήρυξαν Ηγεμόνα της Ελλάδας, όπως και νωρίτερα τον πατέρα του και αρχιστράτηγο στην επικείμενη εκστρατεία κατά των Περσών.

Ο Αλέξανδρος ικανοποιημένος γύρισε στη Μακεδονία. Για να απαλλάξει το βασίλειό του από κάθε κίνδυνο, προτού εκστρατεύσει εναντίον των Περσών, εκστράτευσε εναντίον των βαρβαρικών φυλών, που κατοικούσαν βόρεια της Μακεδονίας (335 π.Χ.). Νίκησε τις φυλές αυτές, έφθασε ως τον Δούναβη και επέστρεψε στην Πέλλα. Απερίσπαστος πια άρχισε την προετοιμασία για τη μεγάλη εκστρατεία κατά των Περσών. Βρέθηκε, όμως, στην ανάγκη να έλθει για δεύτερη φορά στη Νότιο Ελλάδα, όπου οι Θηβαίοι και οι Αθηναίοι είχαν και πάλι επαναστατήσει. Αφού κατέστειλε την ανταρσία των δύο πόλεων, επέστρεψε στη Μακεδονία και συμπλήρωσε τις ετοιμασίες του για την εκστρατεία κατά της Περσίας.

Το πέρασμα του Γρανικού, του Σαρλ Λε Μπρεν

Την άνοιξη του 334 π.Χ, ο Αλέξανδρος ξεκίνησε με 50.000 πεζούς και 6.000 ιππείς, αφού άφησε για επίτροπό του στη Μακεδονία το στρατηγό Αντίπατρο. Προχώρησε από τη Θράκη κι έφθασε στον Ελλήσποντο. Εκεί τον περίμενε ο στόλος του, που τον αποτελούσαν 120 πολεμικά και πολλά άλλα βοηθητικά πλοία. Πέρασε στην Τροία, όπου επισκέφθηκε τον τάφο του Αχιλλέα, προσευχήθηκε κι έκανε θυσίες.

Στις όχθες του Γρανικού ποταμού είχε συγκεντρωθεί ο περσικός στρατός, έτοιμος ν’ αντιμετωπίσει τον Αλέξανδρο. Στον Γρανικό έγινε η πρώτη μάχη μεταξύ των Μακεδόνων και των Περσών (22 Μαΐου 334 π.Χ.). Ο Αλέξανδρος οδηγούσε ο ίδιος το στρατό του και πολέμησε ο ίδιος στήθος προς στήθος με τους γενναιότερους πολεμιστές των Περσών. Κινδύνευσε, μάλιστα, σοβαρά. Οι Πέρσες, τελικά, δεν κατόρθωσαν ν’ αναχαιτίσουν την ορμή των Μακεδόνων, εγκατέλειψαν τον αγώνα και υποχώρησαν άτακτα.

Χωρίς να χάσει χρόνο, ο Αλέξανδρος προχώρησε νότια και απελευθέρωσε τις ελληνικές πόλεις της Μικράς Ασίας. Τον χειμώνα του 334 π.Χ. έφθασε στην πόλη Γόρδιο στις όχθες του Σαγγάριου ποταμού, όπου αποφάσισε να ξεχειμωνιάσει. Εκεί, στο βασιλικό ανάκτορο, υπήρχε ο περίφημος Γόρδιος Δεσμός. Η παράδοση έλεγε πως όποιος τον έλυνε θα κυρίευε την Ασία. Ο Αλέξανδρος απλά τον έκοψε με το σπαθί του.

Την άνοιξη του 333 π.Χ, βάδισε προς τα νότια, πέρασε το όρος Ταύρος και μπήκε στην Κιλικία. Κυρίευσε την πόλη Ταρσό και σταμάτησε εκεί για ν’ αναπαυθεί ο στρατός του. Ύστερα από ένα λουτρό στα κρύα νερά του ποταμού Κύδνου, ο Αλέξανδρος αρρώστησε, αλλά γρήγορα έγινε καλά και συνέχισε την πορεία του προς τη Συρία. Συνάντησε τότε για δεύτερη φορά τον περσικό στρατό από 500.000 μαχητές κι έδωσε μάχη κοντά στην πόλη Ισσό της Κιλικίας (12 Νοεμβρίου 333 π.Χ.). Οι Πέρσες υπέστησαν πανωλεθρία και διαλύθηκαν. Ο βασιλιάς Δαρείος κινδύνευσε και γλίτωσε μόνο με τη φυγή του. Στην Ισσό ο Αλέξανδρος κυρίευσε πλούσια λάφυρα και αιχμαλώτισε την οικογένεια του Δαρείου, αλλά της φέρθηκε μεγαλόψυχα.

Ο Αλέξανδρος, αντί να συνεχίσει την καταδίωξη του Δαρείου, προχώρησε νότια, για να γίνει κύριος όλων των παραλίων της Μεσογείου και να εξουδετερώσει κάθε απειλή του περσικού στόλου.

Κατέλαβε, κατά σειρά, τη Φοινίκη, την Παλαιστίνη και την Αίγυπτο. Επισκέφθηκε στην έρημο το μαντείο του Άμμωνος Διός, όπου οι ιερείς τον χαιρέτισαν ως τον νέο Δία. Στις ακτές της Αιγύπτου, κοντά στις εκβολές του Νείλου και σε θέση κατάλληλη για την ανάπτυξη του εμπορίου, όρισε να χτιστεί η Αλεξάνδρεια. Ο ίδιος χάραξε τα τείχη και τους δρόμους της.

Επιστρέφοντας από την Αίγυπτο στην Ασία συνάντησε στα Γαυγάμηλα, πέρα από τον Τίγρη ποταμό, νέο πολυάριθμο περσικό στρατό και τον νίκησε (1 Οκτωβρίου 331 π.Χ). Ο Δαρείος σώθηκε και πάλι, αλλά δολοφονήθηκε από τον σατράπη της Βακτριανής Βήσσο. Ο περσικός στρατός καταστράφηκε, οι σπουδαιότερες πόλεις της Περσίας - Βαβυλώνα, Σούσα και Περσέπολη, όπου το ανάκτορο του Δαρείου- παραδόθηκαν στον Αλέξανδρο και ολόκληρη η Περσία κατακτήθηκε.

Ψηφιδωτό στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Νάπολης

Ο Αλέξανδρος, όμως, δεν σταμάτησε στην Περσία. Προχώρησε προς τα ανατολικά για να υποτάξει τις φυλές που κατοικούσαν εκεί και ν' απαλλάξει έτσι το μεγάλο του βασίλειο από μελλοντικό κίνδυνο. Πέρασε τη Σογδιανή και τη Βακτριανή και το 327 π.Χ. μπήκε στις Ινδίες, όπου νίκησε τον βασιλιά Πώρο. Οι στρατιώτες του, όμως, κουράστηκαν και αρνήθηκαν να προχωρήσουν. Αναγκάσθηκε τότε να ανακόψει την επική πορεία του προς Ανατολάς. Ένα μέρος του στρατού το έστειλε με πλοία στην Περσία, με επικεφαλής τον ναύαρχο Νέαρχο. Αυτός με το υπόλοιπο στράτευμα πέρασε την έρημο Γεδρωσία, όπου χάθηκαν πολλοί στρατιώτες του από την πείνα και τη δίψα, και επέστρεψε στα Σούσα.

Άρχισε τότε να σκέφτεται την οργάνωση της επικράτειάς του. Μελετώντας τον τρόπο της ζωής των Περσών και τον τρόπο της διοικήσεώς τους, έβγαλε το συμπέρασμα πως για να διατηρηθεί το αχανές κράτος που δημιούργησε έπρεπε να συμφιλιώσει τους Πέρσες ευγενείς με τους Έλληνες.

Φαντάστηκε τον εαυτό του σαν ελληνοπέρση βασιλιά και μιμήθηκε την ενδυμασία και γενικά τον τρόπο ζωής τους. Παντρεύτηκε την κόρη του Δαρείου Στάτειρα και την ανιψιά της Παρυσάτιδα (324 π.Χ.), ενώ παρακίνησε τους αξιωματικούς και τους στρατιώτες του να παντρευτούν κι αυτοί Περσίδες. Νωρίτερα (327 π.Χ.) είχε παντρευτεί τη Ρωξάνη, κόρη τοπικού ηγεμόνα της Βακτριανής, παρά την αντίδραση των στρατηγών του. Η Ρωξάνη τού χάρισε και τον μοναδικό του απόγονο, τον Αλέξανδρο Δ', ο οποίος γεννήθηκε δύο μήνες μετά το θάνατο του στρατηλάτη και σκοτώθηκε σε ηλικία 12 ετών με διαταγή του Κάσσανδρου, στρατηγού του Μεγάλου Αλεξάνδρου και σφετεριστή του θρόνου της Μακεδονίας.

Στους Μακεδόνες δεν άρεσε η αλλαγή αυτή του Αλέξανδρου. Μερικοί από τους στρατηγούς του, μάλιστα, οργάνωσαν εναντίον του συνωμοσίες, τις οποίες ο Αλέξανδρος ανακάλυψε και τιμώρησε σκληρά τους πρωταίτιους. Οι πολλές διοικητικές φροντίδες, οι κόποι και τελευταία ο θάνατος του πιο στενού του φίλου, Ηφαιστίωνα, του έφθειραν την υγεία. Ο Αλέξανδρος αρρώστησε βαριά και στις 10 ή 11 Ιουνίου του 323 π.Χ. άφησε την τελευταία του πνοή στη Βαβυλώνα, σε ηλικία μόλις 32 ετών.

Μετά τον θάνατο του Αλέξανδρου το απέραντο κράτος του διαμοιράστηκε μεταξύ των στρατηγών του, που επί πολλά χρόνια διαφωνούσαν για τη διανομή. Δεν χάθηκε, όμως, το εκπολιτιστικό έργο του. Οι κατακτήσεις του άνοιξαν τα σύνορα μεταξύ του ελληνικού χώρου και της Ανατολής. Η επικοινωνία με τους “βαρβάρους” συνέβαλε στη διάδοση του ελληνικού πολιτισμός στις χώρες της Ασίας και της Αιγύπτου. Η ελληνική γλώσσα έγινε διεθνής. Τα ελληνική ήθη πέρασαν σ’ όλο τον τότε γνωστό κόσμο. Ανέτειλε ο πολιτισμός της λεγόμενης “Ελληνιστικής Εποχής”, που αποτελεί μία νέα λάμψη του ελληνικού πνεύματος. Δικαιολογημένα, η ιστορία ανακήρυξε τον Αλέξανδρο “Μέγα” για το γιγάντιο έργο του.

Κώστας Καρυωτάκης 1896 – 1928

 

Ποιητής και πεζογράφος, ίσως η σημαντικότερη λογοτεχνική φωνή, που ανέδειξε η γενιά του '20 και από τους πρώτους, που εισήγαγαν στοιχεία του μοντερνισμού στην ελληνική ποίηση. Επηρέασε πολλούς από τους κατοπινούς ποιητές (Σεφέρης, Ρίτσος, Βρεττάκος) και με την αυτοκτονία του δημιούργησε φιλολογική μόδα, τον Καρυωτακισμό, που πλημμύρισε τη νεοελληνική ποίηση.

Γεννήθηκε στην Τρίπολη στις 30 Οκτωβρίου 1896 και ήταν γιoς του νομομηχανικού Γεωργίου Καρυωτάκη από τη Συκιά Κορινθίας και της Κατήγκως Σκάγιαννη από την Τρίπολη. Ήταν ο δευτερότοκος της οικογένειας. Είχε μία αδελφή ένα χρόνο μεγαλύτερή του, τη Νίτσα, και έναν αδελφό μικρότερο, το Θάνο, που γεννήθηκε το 1899 και σταδιοδρόμησε ως τραπεζικός υπάλληλος.

Λόγω της εργασίας τού πατέρα του, η οικογένειά του αναγκαζόταν να αλλάζει συχνά τόπο διαμονής.

Έζησαν στη Λευκάδα, την Πάτρα, τη Λάρισα, την Καλαμάτα, το Αργοστόλι, την Αθήνα (1909-1911) και τα Χανιά, όπου έμειναν ως το 1913. Από τα εφηβικά του χρόνια δημοσίευε ποιήματά του σε παιδικά περιοδικά, ενώ το όνομά του αναφέρεται και σε διαγωνισμό διηγήματος του περιοδικού «Διάπλαση των Παίδων». Σε ηλικία 17 ετών ερωτεύεται την χανιώτισσα Άννα Σκορδύλη, μια σχέση που θα τον σημαδέψει.

Το 1917 αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών με λίαν καλώς. Στην αρχή επιχείρησε να ασκήσει το επάγγελμα του δικηγόρου, ωστόσο η έλλειψη πελατείας τον ώθησε στην αναζήτηση θέσης δημοσίου υπαλλήλου. Διορίστηκε στη Νομαρχία Θεσσαλονίκης, ενώ μετά την οριστική απαλλαγή του από τον Ελληνικό Στρατό για λόγους υγείας, τοποθετήθηκε σε διάφορες δημόσιες υπηρεσίες, μεταξύ των οποίων οι νομαρχίες Σύρου, Άρτας και Αθήνας. Απεχθανόταν τη δουλειά του και δεν ανεχόταν την κρατική γραφειοκρατία, εξού και οι πολλές μεταθέσεις του.

Η πρώτη ποιητική συλλογή του «Ο Πόνος των Ανθρώπων και των Πραγμάτων», δημοσιεύτηκε το Φεβρουάριο του 1919 και δεν έλαβε ιδιαίτερα θετικές κριτικές. Τον ίδιο χρόνο εξέδωσε το σατιρικό περιοδικό «Η Γάμπα», η κυκλοφορία του οποίου όμως απαγορεύτηκε έπειτα από έξι τεύχη κυκλοφορίας. Η δεύτερη συλλογή του, υπό τον τίτλο «Νηπενθή», εκδόθηκε το 1921.

Την ίδια περίοδο συνδέθηκε με την ποιήτρια Μαρία Πολυδούρη, συνάδελφό του στη Νομαρχία Αττικής, παρόλο που δεν είχε ξεχάσει την πρώτη αγάπη, την Άννα Σκοδρύλη, η οποία στο μεταξύ είχε παντρευτεί. Η Πολυδούρη του προτείνει να παντρευτούν, παρότι γνώριζε ότι έπασχε από σύφιλη. Το 1924 ταξίδεψε στο εξωτερικό και επισκέφθηκε την Ιταλία και τη Γερμανία. Το Δεκέμβριο του 1927 εκδόθηκε η τελευταία ποιητική συλλογή του, με τίτλο «Ελεγεία και Σάτιρες».


Το Φεβρουαρίου του 1928 αποσπάστηκε στην Πάτρα και λίγο αργότερα στην Πρέβεζα. Η αλληλογραφία του με συγγενείς του την περίοδο αυτή αναδεικνύει την απόγνωση του Καρυωτάκη για την επαρχιακή ζωή και τη μικρότητα της τοπικής κοινωνίας. Στις 20 Ιουλίου πήγε στο Μονολίθι και αποπειράθηκε επί δέκα ώρες να αυτοκτονήσει, προσπαθώντας μάταια να πνιγεί. Την επόμενη μέρα (21 Ιουλίου) αγόρασε ένα περίστροφο κι επισκέφτηκε ένα καφενείο της Πρέβεζας. Αφού πέρασε λίγες ώρες μόνος του καπνίζοντας, πήγε σε μια παρακείμενη παραλία, τον Άγιο Σπυρίδωνα και έθεσε τέλος στη ζωή του κάτω από έναν ευκάλυπτο. Στην τσέπη του η αστυνομία βρήκε ένα σημείωμα, που εξηγούσε τους λόγους της αυτοκτονίας του:

Είναι καιρός να φανερώσω την τραγωδία μου. Το μεγαλύτερό μου ελάττωμα στάθηκε η αχαλίνωτη περιέργειά μου, η νοσηρή φαντασία και η προσπάθειά μου να πληροφορηθώ για όλες τις συγκινήσεις, χωρίς τις περσότερες να μπορώ να τις αισθανθώ. Τη χυδαία, όμως, πράξη που μου αποδίδεται τη μισώ. Εζήτησα μόνο την ιδεατή ατμόσφαιρά της, την έσχατη πικρία. Ούτε είμαι ο κατάλληλος άνθρωπος για το επάγγελμα εκείνο. Ολόκληρο το παρελθόν μου πείθει γι' αυτό. Κάθε πραγματικότης μου ήταν αποκρουστική. Είχα τον ίλιγγο του κινδύνου. Και τον κίνδυνο που ήρθε τον δέχομαι με πρόθυμη καρδιά.

Πληρώνω για όσους, καθώς εγώ, δεν έβλεπαν κανένα ιδανικό στη ζωή τους, έμειναν πάντα έρμαια των δισταγμών τους ή εθεώρησαν την ύπαρξή τους παιχνίδι χωρίς ουσία. Τους βλέπω να έρχονται ολοένα περισσότεροι μαζί με τους αιώνες. Σ' αυτούς απευθύνομαι. Αφού εδοκίμασα όλες τις χαρές !!! είμαι έτοιμος για έναν ατιμωτικό θάνατο. Λυπούμαι τους δυστυχισμένους γονείς μου, λυπούμαι τα αδέλφια μου. Αλλά φεύγω με το μέτωπο ψηλά. Ήμουν άρρωστος. Σας παρακαλώ να τηλεγραφήσετε, για να προδιαθέση την οικογένειά μου, στο θείο μου Δημοσθένη Καρυωτάκη, οδός Μονής Προδρόμου, πάροδος Αριστοτέλους, Αθήνας.
[Υ.Γ.] Και για ν' αλλάξουμε τόνο. Συμβουλεύω όσους ξέρουν κολύμπι να μην επιχειρήσουνε ποτέ να αυτοκτονήσουν δια θαλάσσης. Όλη νύχτα απόψε, επί δέκα ώρες, εδερνόμουν με τα κύματα. Ήπια άφθονο νερό, αλλά κάθε τόσο, χωρίς να καταλάβω πώς, το στόμα μου ανέβαινε στην επιφάνεια. Ορισμένως, κάποτε, όταν μου δοθεί η ευκαιρία, θα γράψω τις εντυπώσεις ενός πνιγμένου.

Εκτός από το ποιητικό του έργο, ο Καρυωτάκης έγραψε επίσης πεζά, ενώ μας άφησε και μεταφράσεις ξένων λογοτεχνών. Ποιήματά του έχουν μελοποιήσει συνθέτες και συγκροτήματα, όπως ο Μίκης Θεοδωράκης, τα «Υπόγεια Ρεύματα», η Λένα Πλάτωνος, ο Μίμης Πλέσσας, ο Γιάννης Σπανός, ο Γιάννης Γλέζος και ο Νίκος Ξυδάκης.

Η ποίηση του Καρυωτάκη δεν έχει ίχνος φιλολογίας, αισθηματισμού και φιλαρέσκειας, που υπάρχει σε αφθονία στους παλιότερους ποιητές. Αποπνέει την αίσθηση του μάταιου, του χαμένου, η στάση του είναι αντιηρωική και αντιδανική. Ο Καρυωτάκης γράφει ποιήματα για το άδοξο, το ασήμαντο, ακόμα και το γελοίο, ως διαμαρτυρία, που φθάνει στο σαρκασμό.

Μανουήλ Β’ Παλαιολόγος 1349 – 1425

 

Αυτοκράτορας του Βυζαντίου (1391-1425), από τους πιο αξιόλογους της δυναστείας των Παλαιολόγων. Όλα τα χρόνια της εξουσίας του προσπάθησε να αντιμετωπίσει την Οθωμανική απειλή, αλλά ήταν φανερό ότι η άλλοτε κραταιά αυτοκρατορία που είχε συρρικνωθεί σημαντικά και έπνεε τα λοίσθια δεν είχε τις δυνάμεις να αντισταθεί και να αντιστρέψει την κατάσταση. Συνέβαλε και ο ίδιος στην εξέλιξη αυτή, καθώς δεν αξιοποίησε τις ευκαιρίες που του παρουσιάσθηκαν.

Ο Μανουήλ γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη στις 27 Ιουνίου 1350 και ήταν γιος του αυτοκράτορα Ιωάννη Ε' Παλαιολόγου και της Ελένης Κατακουζηνής. Έλαβε αξιόλογη μόρφωση και από νεαρή ηλικίας αναμίχθηκε στα κοινά, σε μια περίοδο που η Αυτοκρατορία μαστιζόταν από ενδοοικογενειακές δυναστικές έριδες. Επιπλέον, ρόλο στις υποθέσεις του Βυζαντίου είχαν και οι ξένοι (Γενουάτες, Ενετοί και Οθωμανοί), που έπαιρναν το μέρος της μίας ή της άλλης μερίδας για να προωθήσουν τα συμφέροντά τους.

Ο Μανουήλ ανήλθε στο θρόνο μετά το θάνατο του πατέρα του στις 16 Φεβρουαρίου 1391 σε ηλικία 42 χρόνων, αφού προηγουμένως είχε εξουδετερώσει τις προσπάθειες συγγενών του να του αμφισβητήσουν την τάξη διαδοχής. Από τα πρώτα χρόνια της βασιλείας του η οθωμανική πίεση γινόταν όλο και πιο έντονη. Η κατάσταση έγινε απελπιστική, όταν το 1394 ο σουλτάνος Βαγιαζήτ Α' ξεκίνησε την πολιορκία της Κωνσταντινούπολης, που κράτησε έως το 1402. Εν τω μεταξύ, μια σταυροφορία υπό τον Βασιλιά της Ουγγαρίας Σιγισμούνδο απέτυχε να βοηθήσει τους Βυζαντινούς, καθώς ο στρατός του ηττήθηκε από τις δυνάμεις του Βαγιαζήτ στη Μάχη της Νικόπολης (σημερινή Βουλγαρία) στις 25 Σεπτεμβρίου 1396.

Ο Μανουήλ σε προφανή αδυναμία εμπιστεύτηκε τις τύχες της Αυτοκρατορίας στον ανιψιό του Ιωάννη Ζ' Παλαιολόγο, με τον οποίο είχε αποκαταστήσει τις σχέσεις του, και αναχώρησε το 1399 σε μια πολύχρονη περιοδεία στις Αυλές της Δυτικής Ευρώπης, προκειμένου να ζητήσει βοήθεια.

Επισκέφθηκε τη Βενετία, το Παρίσι και το Λονδίνο, με πενιχρά αποτελέσματα. Ήταν η πρώτη και τελευταία φορά που βυζαντινός αυτοκράτορας επισκεπτόταν την Αγγλία. Οι ντόπιοι χρονικογράφοι εντυπωσιάσθηκαν από τη μόρφωση, την ευγενική μορφή και την αρχοντιά του Μανουήλ, που «άλλαζε άλογα και δεν καταδεχόταν να πατήσει στο χώμα».

Κατά τη διάρκεια της απουσίας του, ο Βαγιαζήτ έλυσε την πολιορκία της Κωνσταντινούπολης, καθώς αντιμετώπιζε την απειλή των Μογγόλων του Ταμερλάνου. Στην αποφασιστική μάχη της Αγκύρας (20 Ιουλίου 1402), ο Ταμερλάνος νίκησε τους Οθωμανούς και έδωσε ανάσα ζωής για μισό ακόμη αιώνα στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Ο Μανουήλ δεν επωφελήθηκε της ταπείνωσης που υπέστησαν οι Οθωμανοί και υπέγραψε μαζί τους συνθήκη ειρήνης με ελάχιστα οφέλη (1403).

Ο νέος σουλτάνος Μωάμεθ Α' διατήρησε φιλικές σχέσεις με τον Μανουήλ. Έως το 1421 επεκράτησε ύφεση στις σχέσεις Βυζαντινών και Οθωμανών και η εξέλιξη αυτή βοήθησε τον Μανουήλ να επισκεφθεί τη Θεσσαλονίκη (1415) και την Πελοπόννησο. Άλλωστε, αυτές οι περιοχές μαζί με την ευρύτερη περιοχή της Κωνσταντινούπολης συγκροτούσαν τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία των ημερών του. Κατά την περίοδο αυτή αναγέρθηκε το Εξαμίλλιο Τείχος στον Ισθμό για την προστασία της Πελοποννήσου, στην οποία δέσποζε το Δεσποτάτο του Μυστρά, το οποίο διοικούσαν Παλαιολόγοι.

Από το 1421 ο Μανουήλ Β' συμβασίλευε με τον γιο του Ιωάννη Ε', στον οποίο είχε εκχωρήσει σχεδόν όλες τις εξουσίες. Τον επόμενο χρόνο, ο διάδοχος του Μωάμεθ Α', Μουράτ Β', διέκοψε τις φιλικές σχέσεις με το Βυζάντιο και πολιόρκησε την Κωνσταντινούπολη. Το 1423 εισέβαλε με τον στρατό του στη νότια Ελλάδα, κατέστρεψε το Εξαμίλλιο Τείχος και λεηλάτησε πολλές περιοχές της Πελοποννήσου. Έτσι, ο Μανουήλ υπέγραψε μια ταπεινωτική συνθήκη ειρήνης μαζί του, με την οποία ανεγνώριζε την υποτέλεια του Βυζαντίου στον σουλτάνο.

Ο Μανουήλ Β' Παλαιολόγος πέθανε στις 21 Ιουλίου 1425, αφού προηγουμένως είχε ασπασθεί τον μοναχισμό με το όνομα Ματθαίος. Από τον γάμο του με την Έλενα Δραγάση, κόρη του σέρβου πρίγκηπα Κοντσταντίν Ντράγκατς, απέκτησε έξι αγόρια, δύο από τα οποία έγιναν αυτοκράτορες (Ιωάννης Η' και Κωνσταντίνος ΙΑ', ο τελευταίος αυτοκράτορας του Βυζαντίου), ενώ απέκτησε και μία εξώγαμη κόρη, την Ισαβέλλα. Άφησε πίσω του πλούσιο συγγραφικό έργο, αποτελούμενο από επιστολές, ποιήματα, βίους Αγίων, θεολογικά και ρητορικά δοκίμια.

Ο Μανουήλ Β' επανήλθε στο προσκήνιο στις 12 Σεπτεμβρίου 2006, όταν ο Πάπας Βενέδικτος ο 16ος σε μια ομιλία του στο Πανεπιστήμιο του Ρέγκεσπουργκ, στο οποίο υπήρξε καθηγητής θεολογίας, αναφέρθηκε σε μια ρήση του Μανουήλ από το βιβλίο του «26 Διάλογοι με ένα Πέρση».

Συνομιλώντας ο αυτοκράτορας με έναν πέρση μουσουλμάνο λόγιο, του λέει: «Δείξε μου τι καινούριο έφερε στον κόσμο ο Μωάμεθ και θα συναντήσεις μόνο σατανικές και απάνθρωπες ιδέες, όπως η επιταγή του να εξαπλωθεί η πίστη που δίδαξε διά πυρός και σιδήρου». Η αναφορά αυτή του Ποντίφικα προκάλεσε κύμα διαμαρτυριών από του Μουσουλμάνους και ανάγκασε το Βατικανό να αναδιπλωθεί.

Ηρόστρατος

 

Εφέσιος εμπρηστής, γνωστός για την πυρπόληση του Ναού της Αρτέμιδας στην Έφεσο, ενός από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου. Το περιστατικό συνέβη στις 21 Ιουλίου 356 π.Χ., ανήμερα της γέννησης του Μεγάλου Αλεξάνδρου, σύμφωνα με τον Πλούταρχο.

Ο Ηρόστρατος συνελήφθη από τους συμπατριώτες του, βασανίστηκε και αποκάλυψε ότι σκοπός της πράξης του ήταν να μείνει το όνομά του στην ιστορία. Καταδικάστηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε. Οι Εφέσιοι απαγόρευσαν να μνημονεύεται το όνομα του Ηρόστρατου, το οποίο όμως περιέσωσε ο ιστορικός Θεόπομπος.

Σχετικά

• Με το πέρασμα του χρόνου το όνομα του Ηρόστρατου έγινε συνώνυμο αυτού που διακατέχεται από τη μανία να γίνει γνωστός, έστω και διαπράττοντας κάτι κατακριτέο και καταστροφικό. Η φράση «ηροστράτειος δόξα» σημαίνει τη φήμη που αποκτά κάποιος από καταστροφική πράξη, ενώ η φράση «ηροστράτειο έργο», το μάταιο έργο.
• Ο Μέγας Αλέξανδρος προσφέρθηκε να ανοικοδομήσει τον Ναό της Αρτέμιδας, αλλά οι Εφέσιοι αρνήθηκαν ευγενικά. Ο Ναός ξαναχτίστηκε αργότερα, αλλά καταστράφηκε το 262 από επιδρομή των Γότθων. Ανοικοδομήθηκε εκ νέου και κατεδαφίστηκε οριστικά περί το 406 με υπόδειξη του Ιωάννη του Χρυσοστόμου, κατά παράβαση του νόμου του αυτοκράτορα Αρκάδιου. Τμήματα από τον Ναό της Αρτέμιδας βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο.
• Αναφορές στον Ηρόστρατο γίνονται στα μυθιστόρημα «Δον Κιχώτης» του Θερβάντες και «Μαρντί» του Χέρμαν Μέλβιλ.
• Ο Ζαν-Πολ Σαρτρ έγραψε το 1939 το διήγημα «Ηρόστρατος» («Érostrate»), με ήρωα ένα μισάνθρωπο, που αποφασίζει να ακολουθήσει τα βήματα του Ηρόστρατου.
• Το 1967 ο αυστραλός σκηνοθέτης Ντον Λέβι γύρισε την ταινία «Ηρόστρατος» («Herostratus») με ήρωα ένα νεαρό που θέλει να αυτοκτονήσει σε δημόσια θέα.

Σαν Σήμερα

 

21/07/356: Ο νεαρός Ηρόστρατος πυρπολεί τον Ναό της Αρτέμιδας στην Έφεσο, ένα από τα επτά θαύματα του κόσμου.

 

21/07/1425: Απεβίωσε ο Μανουήλ Β’ Παλαιολόγος, αυτοκράτορας του Βυζαντίου. (Γεν. 27/6/1350)

 

21/07/1904: Ολοκληρώνεται ο υπερσιβηρικός σιδηρόδρομος, ο οποίος ξεκινάει από τη Μόσχα και φτάνει μέχρι το Βλαδιβοστόκ στον Ειρηνικό Ωκεανό. Έχει μήκος 4.607 μίλια.

 

21/07/1928: Απεβίωσε ο Κώστας Καρυωτάκης, έλληνας ποιητής. (Γεν. 30/10/1896)

 

21/07/1974: Απεβίωσε ο Γεώργιος Κατσάνης, αθλητής στίβου του Ηρακλή Θεσσαλονίκης και αξιωματικός των ειδικών δυνάμεων, με καταγωγή από το Σιδηρόκαστρο Σερρών, Σκοτώθηκε στη Μονή του Αγίου Ιλαρίωνα στην Κύπρο. Προς τιμήν του σπρίντερ του, ο Ηρακλής έδωσε το όνομά του στο κλειστό γήπεδο του βόλεϊ. (Γεν. 1934)

ΚΥΠΡΟΣ 20 ΙΟΥΛΙΟΥ 1974-2016 ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ

 

Η Τουρκική εισβολή στην Κύπρο με την κωδική ονομασία «Αττίλας» ξεκίνησε την αυγή της 20ης Ιουλίου 1974, με αποβατικές και αεροπορικές επιχειρήσεις. Συμμετείχαν συνολικά γύρω στους 40.000 άνδρες υπό τη διοίκηση του αντιστρατήγου Νουρετίν Ερσίν. Η ελληνική πλευρά πιάστηκε στον ύπνο και η αντίδρασή της εκδηλώθηκε με μεγάλη καθυστέρηση. Η Τουρκία υποστήριξε ότι δεν επρόκειτο για εισβολή, αλλά για «ειρηνική επέμβαση», με σκοπό την επαναφορά της συνταγματικής τάξης στην Κύπρο, που είχε καταλυθεί από το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου (15 Ιουλίου 1974).
 

Τα τουρκικά αποβατικά σκάφη άρχισαν να αποβιβάζουν δυνάμεις ανενόχλητα στην περιοχή Πέντε Μίλι, οκτώ χιλιόμετρα δυτικά της Κερύνειας, λίγο μετά τις 5 το πρωί της 20ης Ιουλίου. Σχεδόν ταυτόχρονα, σμήνη τουρκικών αεροπλάνων άρχισαν τις επιθέσεις, συνεχώς και κατά κύματα κατά της ευρύτερης περιοχής της Κερύνειας και της Λευκωσίας, ενώ άλλα αεροσκάφη και ελικόπτερα επιχειρούσαν ρίψεις αλεξιπτωτιστών σε επίκαιρα σημεία. Οι κάτοικοι βρέθηκαν στο έλεος των εισβολέων. Άοπλοι πολίτες δολοφονήθηκαν, γυναίκες βιάστηκαν και αιχμάλωτοι στρατιώτες εκτελέστηκαν.
 

Η αντίδραση της ελληνικής πλευράς ήταν ανεξήγητα αργοπορημένη. Παρ’ ότι το ελληνικό Πεντάγωνο γνώριζε τις κινήσεις των Τούρκων, θεωρούσε ότι μπλοφάρουν. Μόλις στις 8:40 το πρωί δόθηκε επισήμως από την Αθήνα η εντολή εφαρμογής των πολεμικών σχεδίων, ενώ το ελληνικό ραδιόφωνο (το ΕΙΡΤ εν προκειμένω), μετέδωσε την είδηση γύρω στις 11 το πρωί. Η καθυστερημένη κινητοποίηση έδωσε τη δυνατότητα στους Τούρκους εισβολείς να παγιώσουν τις θέσεις τους και να δημιουργήσουν προγεφύρωμα από το Πέντε Μίλι της Κερύνειας προς τον Άγιο Ιλαρίωνα, έχοντας ως αντικειμενικό στόχο τη σύνδεσή του με τον τουρκοκυπριακό θύλακο της Λευκωσίας.

 

Οι μονάδες της Εθνικής Φρουράς και της ΕΛΔΥΚ, όταν κινητοποιήθηκαν άρχισαν να πολεμούν με ηρωική αυτοθυσία, χωρίς μάλιστα να διαθέτουν αεροπορική κάλυψη και σύγχρονο οπλισμό.

Αριθμούσαν γύρω στους 12.000 άνδρες (ελληνοκύπριους και ελλαδίτες), υπό τη διοίκηση του ταξιάρχου Μιχαήλ Γεωργίτση, που είχε το γενικό πρόσταγμα στο πραξικόπημα κατά του Μακαρίου. 

Στο μεταξύ, άρχισε να κινητοποιείται και ο ελληνοκυπριακός ανδρικός πληθυσμός και να μετέχει στον άνισο αγώνα με ό,τι διέθετε ο καθένας, πυροβολώντας από τις στέγες των σπιτιών του κατά των εισβολέων αλεξιπτωτιστών.

 
Στην Αθήνα, η κυβέρνηση αιφνιδιασμένη από την εξέλιξη των γεγονότων αρχίζει να παρουσιάζει εικόνα διάλυσης. Κηρύσσει γενική επιστράτευση, η οποία εξελίσσεται σε φιάσκο, δείχνοντας την τραγική κατάσταση που βρισκόταν ο Ελληνικός Στρατός. Και να σκεφθεί κανείς ότι την Ελλάδα κυβερνούσαν οι στρατιωτικοί και ο Στρατός αν μη τι άλλο θα έπρεπε να βρισκόταν σε υψηλό επιχειρησιακό επίπεδο.

Ο Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών Τζόζεφ Σίσκο, που βρίσκεται και πάλι στην Αθήνα ως εντολοδόχος του Κίσινγκερ, συναντάται στο Πεντάγωνο με το αρχηγό των Ενόπλων Δυνάμεων στρατηγό Μπονάνο. Ο παριστάμενος Δημήτριος Ιωαννίδης σε οργίλος ύφος απευθύνεται προς τον Σίσκο «Μας εξαπατήσατε... Ημείς θα κηρύξωμεν πόλεμον!» και αποχωρεί από τη σύσκεψη. Έκτοτε, τα ίχνη του αόρατου δικτάτορα χάνονται. Ο Σίσκο στη διάρκεια της ημέρας μάταια αναζητεί αρμόδιο για συνομιλίες.
 
Αργά το βράδυ, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ εκδίδει το υπ’ αριθμόν 353 ψήφισμα, με το οποίο καλεί σε κατάπαυση του πυρός και σε αποχώρηση από την Κύπρο του «ξένου στρατιωτικού δυναμικού». Παρά την ομόφωνη έγκρισή του, αγνοείται από την Τουρκία, η οποία έχοντας την πρωτοβουλία των κινήσεων επείγεται να εφαρμόσει πλήρως τα σχέδια της. Γενικά, η διεθνής αντίδραση κατά του «Αττίλα» είναι  χλιαρή.

Την επομένη, 21 Ιουλίου, οι μάχες στην Κύπρο συνεχίζονται με ιδιαίτερη σφοδρότητα. Στόχος των ελληνικών δυνάμεων στην Κύπρο είναι να αποκόψουν τον τουρκοκυπριακό θύλακο της Λευκωσίας από το προγεφύρωμα της Κερύνειας. Οι Έλληνες στρατηγοί απορρίπτουν εισήγηση για επέμβαση στην Κύπρο, προβλέποντας αποτυχία του σχετικού εγχειρήματος. Δύο ελληνικά υποβρύχια που πλέουν προς την Κερύνεια διατάσσονται να επιστρέψουν στην Ελλάδα.

 

Οι Τούρκοι εισβολείς, παρά την αριθμητική τους υπεροχή και την ποιοτική υπεροχή του οπλισμούς τους, αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα. Μάλιστα, από ασυνεννοησία η τουρκική αεροπορία βυθίζει το αντιτορπιλικό Κοτσατεπέ (D-354), το οποίο εξέλαβε για ελληνικό πλοίο και προκαλεί ζημιές σε άλλα δύο τουρκικά αντιτορπιλικά.
 

Την ίδια μέρα, σημειώνεται δραστηριοποίηση του αμερικανικού παράγοντα για την επίτευξη ανακωχής. Ο Σίσκο, που πηγαινοέρχεται μεταξύ Αθηνών και Άγκυρας, δεν βρίσκει κάποιον αρμόδιο στην Αθήνα να διαπραγματευτεί, καθώς  όλοι οι αρμόδιοι έχουν εξαφανιστεί. Την ευθύνη αναλαμβάνει τελικά ο αρχηγός του Ναυτικού, ναύαρχος Πέτρος Αραπάκης, ο οποίος σε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Κίσινγκερ συμφωνεί η ανακωχή να ισχύσει από τις 4 το απόγευμα της 22ης Ιουλίου.
 

Στις 2 το πρωί της 22ας Ιουλίου, 12 ελληνικά μεταγωγικά τύπου Νοράτλας, που μετέφεραν καταδρομείς στο νησί, βάλλονται, κατά λάθος, από φίλια πυρά πλησίον του αεροδρομίου της Λευκωσίας, με αποτέλεσμα το ένα από αυτά να καταρριφθεί (4 μέλη του πληρώματος και 27 καταδρομείς έχασαν τη ζωή τους), ενώ άλλα δύο να πάθουν σοβαρές ζημιές. Την ίδια ημέρα, οι Τούρκοι εισβολείς εντείνουν τις επιχειρήσεις τους. Αποβιβάζουν άρματα μάχης και το μεσημέρι καταλαμβάνουν την πόλη της Κερύνειας.
 

Στις 4 το απόγευμα αρχίζει να τηρείται η ανακωχή κατά τα συμφωνηθέντα, η οποία όμως θα παραβιασθεί αρκετές φορές από τους εισβολείς. Σ’ αυτό το χρονικό σημείο, οι Τούρκοι ελέγχουν το 3% του Κυπριακού εδάφους, έχοντας δημιουργήσει ένα προγεφύρωμα, που συνδέει την Κερύνεια με τον τουρκοκυπριακό θύλακο της Λευκωσίας.

Αλέξανδρος Α’ 1893 – 1920

 

Βασιλέας Των Ελλήνων (30 Μαΐου 1917 - 12 Οκτωβρίου 1920). Δευτερότοκος γιος του Βασιλέα Κωνσταντίνου Α’ και της Βασίλισσας Σοφίας, γεννήθηκε στην Αθήνα στις 20 Ιουλίου 1893.

Αποφοίτησε από τη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων. Σε ηλικία 19 ετών πήρε μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους ως διαγγελέας του πατέρα του, που ήταν αρχιστράτηγος του ελληνικού στρατού.

Μετά τον εθνικό διχασμό και την εμμονή του Κωνσταντίνου στην ουδετερότητα της Ελλάδας κατά τον Α’ Παγκόσμια Πόλεμο, οι συμμαχικές δυνάμεις με τελεσίγραφο, που παρέδωσε ο αρμοστής τους στον Πειραιά, Σαρλ Ζονάρ, απαίτησαν την απομάκρυνση από το θρόνο τόσο του ιδίου, όσο και του διαδόχου Γεωργίου.

Έτσι στις 30 Μαΐου του 1917 ο Αλέξανδρος αναγορεύθηκε Βασιλέας Των Ελλήνων, σε ηλικία 24 ετών. Στο μικρό χρονικό διάστημα της Βασιλείας του προσπάθησε όσο ήταν δυνατόν να μην εμπλακεί στα πολιτικά πράγματα. Η ηπιότητα και η διαλλακτικότητα του χαρακτήρα του συνέβαλαν με την πάροδο του χρόνου στη συμφιλίωςή του με τον Βενιζέλο, παρά το συναισθηματικό βάρος από την εκδίωξη του πατέρα του. Ήταν αρκετά δημοφιλής στις τάξεις του στρατεύματος, εξαιτίας και της Μικρασιατικής εκστρατείας, που ξεκίνησε την περίοδο της βασιλείας του.

Ο δεσμός του με την κοινή θνητή Ασπασία Μάνου, κόρη επιλάρχου Πέτρου Μάνου ιππάρχου των Ανακτόρων, προκάλεσε σάλο, τόσο εντός της βασιλικής οικογένειας, όσο και στον πολιτικό κόσμο. Μάταια ο Βενιζέλος τον συμβούλευσε να παντρευτεί την πριγκίπισσα Μαίρη, κόρη του Βασιλιά της Αγγλίας Γεωργίου Ε’.

Στις 4 Νοεμβρίου 1919, παρά τις αντιρρήσεις της βασιλικής οικογένειας και του Βενιζέλου, προχώρησε σε μοναργατικό γάμο με την αγαπημένη του. Το γεγονός προκάλεσε σκάνδαλο και παρά λίγο να στοιχίσει την απομάκρυνση της μοναρχίας από την Ελλάδα. Η ελληνική κυβέρνηση απαίτησε την απομάκρυνση της κυρίας Μάνου, που έφυγε για το Παρίσι, συνοδευόμενη από τον Αλέξανδρο.

Στην «Πόλη του Φωτός» συναντήθηκε με το Ελευθέριο Βενιζέλο και διευθέτησαν το πρόβλημα νομιμότητας του γάμου του. Ο Αλέξανδρος επέστρεψε στην Ελλάδα, αλλά λίγο πριν από το δημοψήφισμα για την επάνοδο του πατέρα του Κωνσταντίνο στο θρόνο, πέθανε από στρεπτόκοκκο στις 12 Οκτωβρίου 1920, μετά από δήγμα πιθήκου στα βασιλικά ανάκτορα του Τατοΐου.

Η πρώτη προσεδάφιση ανθρώπου στη Σελήνη

 

Η 20η Ιουλίου 1969 είναι ημερομηνία ορόσημο για την ιστορία της ανθρωπότητας, καθώς για πρώτη φορά ανθρώπινο ον πάτησε το πόδι του σε άλλο πλανήτη και συγκεκριμένα στη Σελήνη. Ήταν δύο από τα μέλη της αμερικανικής διαστημικής αποστολής «Απόλλων 11», οι αστροναύτες Νιλ Άρμστρονγκ και Έντουιν «Μπαζ» Όλντριν.

Υπάρχουν, βεβαίως, και αυτοί που αντιλέγουν, ισχυριζόμενοι ότι αποστολή ανθρώπου στη Σελήνη δεν έγινε ποτέ και ότι όλα ήταν μια καλοστημένη χολιγουντιανή παράσταση, προκειμένου να αναστηλωθεί το πεσμένο γόητρο της NASA, που είχε τρωθεί από τις διαστημικές επιτυχίες των Σοβιετικών. Οι θεωρίες αυτές βασίζονται σε κάποιες ενδείξεις, αλλά εξακολουθούν να παραμένουν σε επίπεδο συνωμοσιολογίας, είδος που ανθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Το διαστημικό πρόγραμμα «Απόλλων» της NASA ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 1967 με στόχο την αποστολή ανθρώπου στη Σελήνη έως το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας, όπως είχε προϊδεάσει τον κόσμο ο αμερικανός πρόεδρος Τζον Κένεντι. Στις 16 Ιουλίου 1969 όλα ήταν έτοιμα για το μεγάλο κατόρθωμα. Στο ακρωτήριο Κανάβεραλ της Φλώριδας είχε συγκεντρωθεί πάνω από 1.000.000 κόσμου για να παρακολουθήσει την εκτόξευση, ενώ σε 700.000.000 υπολογίζονται όσοι «καρφώθηκαν» μπροστά στους δέκτες των τηλεοράσεων. Η αγωνία είχε φθάσει στο κατακόρυφο.

Ο πύραυλος - φορέας «Κρόνος 5» μετέφερε το διαστημόπλοιο «Κολούμπια» και τη σεληνάκατο «Αετός». Το πλήρωμα της διαστημικής αποστολής ήταν τριμελές και αποτελείτο από τους αστροναύτες Νηλ Άρμστρονγκ (αρχηγός της αποστολής), Έντουιν «Μπαζ» Όλντριν (κυβερνήτης της σεληνακάτου) και Μάικλ Κόλινς (κυβερνήτης του διαστημοπλοίου). Και οι τρεις τους ήταν 39 ετών, έμπειροι πιλότοι μαχητικών αεροσκαφών και δοκιμασμένοι αστροναύτες.

Η εκτόξευση έγινε στις 17:32 ώρα Ελλάδας. Όλα εξελίχθηκαν ομαλά, σύμφωνα με το πρόγραμμα, έως τις 20 Ιουλίου, όταν άρχισε το δυσκολότερο σκέλος της αποστολής. Η σεληνάκατος θα έπρεπε να αποκολληθεί από το διαστημόπλοιο και να πάρει πορεία προς τη Σελήνη και συγκεκριμένα προς τη Θάλασσα της Ηρεμίας, το μέρος που είχε επιλέξει η NASA για την προσελήνωση. Η διαδικασία ξεκίνησε με τους καλύτερους οιωνούς και παραλίγο να καταλήξει σε τραγωδία. Κατά τη διάρκεια της πορείας της σεληνακάτου προς τη Σελήνη το αυτόματο σύστημα πλοήγησης υπέστη βλάβη και ο κυβερνήτης Άρμστρονγκ ανέλαβε να πιλοτάρει το σκάφος με το χειροκίνητο σύστημα. Κατόρθωσε να το προσεληνώσει οριακά στις 22:17:30 ώρα Ελλάδας, έχοντας καύσιμα μόνο για 30 δευτερόλεπτα.

Το πλήρωμα του Apollo 11

Λίγες ώρες αργότερα ήλθε η μεγάλη στιγμή. Ο Νιλ Άρμοστρονγκ άνοιξε την πόρτα της σεληνακάτου στις 4:56 ώρα Ελλάδας της 21 Ιουλίου (9:56 της 20ης Ιουλίου ώρα Αμερικής), κατέβηκε τη μικρή σκάλα και πάτησε το πόδι του στη Σελήνη. «Ένα μικρό βήμα για τον άνθρωπο, ένα μεγάλο άλμα για την ανθρωπότητα» είπε στο Κέντρο Ελέγχου του Χιούστον. Ο Όλντριν τον ακολούθησε αναφωνώντας: «Υπέροχη… Υπέροχη Μοναξιά!». Πρώτο τους μέλημα ήταν να συνηθίσουν να περπατούν σαν τα καγκουρό, εξαιτίας της έλλειψης της βαρύτητας.

Στη συνέχεια και για τις επόμενες δυόμιση ώρες στρώθηκαν στη δουλειά: συνέλεξαν υλικό, τράβηξαν φωτογραφίες, κράτησαν σημειώσεις και εγκατέστησαν μηχανήματα για παρατηρήσεις. Τοποθέτησαν την αμερικανική σημαία και μια πλακέτα εκ μέρους όλης της ανθρωπότητας, που απεικόνιζε τα δύο ημισφαίρια και έγραφε: «Είμαστε άνθρωποι από τον Πλανήτη Γη, οι πρώτοι που πάτησαν το πόδι τους στη Σελήνη. Ήρθαμε με ειρηνικό σκοπό εκ μέρους όλης της ανθρωπότητας. Ιούλιος 1969 μ.Χ.».

Η αποστολή τους σε αυτό το σημείο είχε λήξει. Οι δύο αστροναύτες επέστρεψαν στη σεληνάκατο με φορτίο 22 κιλών από το υλικό που συνέλεξαν. Ξεκουράστηκαν για επτά ώρες και αφού ξεπέρασαν κάποια μικροπροβλήματα, πυροδότησαν τον «Αετό» για το ταξίδι της επανόδου στο διαστημόπλοιο «Κολούμπια», που κινούταν σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη με τον αστροναύτη Κόλινς. Η πρόσδεση ήταν επιτυχημένη και οι τρεις αστροναύτες με το «Κολούμπια» ξεκίνησαν το ταξίδι της επιστροφής στη Γη, που διάρκεσε τρεις μέρες.

Στις 18:50:35 ώρα Ελλάδος της 24ης Ιουλίου 1969 ο θαλαμίσκος προσθαλασσώθηκε 210 ναυτικά μίλια νότια της Ατόλης Τζόνσον στον Ειρηνικό Ωκεανό. Η πρώτη επίσκεψη του ανθρώπου στη Σελήνη είχε αίσιο τέλος. «Ήταν η πιο σημαντική εβδομάδα της παγκόσμιας ιστορίας από την εποχή της Δημιουργίας» δήλωσε συνεπαρμένος ο Πρόεδρος Νίξον.

Οι τρεις αστροναύτες περισυνελέγησαν από το πολεμικό πλοίο «Χόρνετ» και τέθηκαν αμέσως υπό αυστηρή καραντίνα. Πήραν εξιτήριο στις 13 Αυγούστου κι έγιναν δεκτοί με τιμές από τον Πρόεδρο Ρίτσαρντ Νίξον και από τον συμπατριώτη μας Αντιπρόεδρο Σπύρο Άγκνιου. Την ίδια μέρα έγιναν παρελάσεις προς τιμήν τους σε Νέα Υόρκη, Σικάγο και Λος Άντζελες.

Το πρόγραμμα «Απόλλων» συνεχίστηκε έως το 1972 με πέντε επιτυχημένες αποστολές στη Σελήνη (Απόλλων 12, 14, 15, 16, 17) και μία αποτυχημένη (Απόλλων 13).